Résumer "la croisade des Albigeois" en quelques lignes et en provençal.
La crousado albigéso
Aquelo crousado s’es passado au siècle XIIIen dins lou Lengadoc . De 1208 à 1229 lou pople d’aquesto regioun s’es bategu. Li catouli an pòu di catare que pau d’à cha pau se desvouloupon dins lou miejour de la Franço. Li catare rejiton lou papo e li sacramen. Counsideron que la gleiso catoulico es apourridido, fau s’en aluncha .
Lou Papo delego Peire de Castelnau que devié prendre de mesuro countre li Catare, mai fuguè assassina, acó desmarara la lucho.
La lucho fuguè atroço e fin finale es la Franço que fuguè la grando vitouriouso èro vengudo adjuda Simoun de Monfort countre li catare.
La catedralo Santo Cecilo d’Albi fuguè bastido coume uno fourteresso per moustra la poutènci de la gleiso catoulico.
Per clava aquèu pichot teste, dirai que l’ome es forço marit mai tambèn forço bon e qu’es mies quouro es bèn-voulènt, ouneste. Mai per de que fau que de tems en tems viro dins la vióulènci ?
Madaleno
La croisade contre les albigeois
============================================================================================================================================
Si vous connaissez la Toscane, Florence ou une autre petite ville,
racontez ce que vous y avez vu, visité, aimé.........
La Font de Vau Cluso,
Ai chausi la Font de Vau Cluso….. Per de que ?
De segur Avignoun e Vilo Novo d’ Avignoun an forço bellis obro architeituralo emé uno istòri que remounto à l’Age Mejan, counèisse pas gaire l’islo sus la sorgo, tambèn vau vous parla de laFont de Vau Cluso. Dins aquelo viloto se pòu troba un bèu castèu mounte lis evesque de Cavaioun restèron, uno bello gleiso dedicado à Sant Veran e à santo Mario, mai subretout i a la Sorgo e soun sourgènt. Aquèu sourgent es lou mai grand sourgènt de touto l’Euroupo.
A la Font de Vau Cluso avèn lis obro architeituralo e tambèn la naturo que n’en fa uno viloto proun plasentièro.
L’endustrio dóu papié que fuguè creado au siècle XVIen (segen) que n’en resto uno encaro vuei. Aquelo fabrico de papié qu’ utiliso li pato e l’aigo de la Sorgo es istalado lou loung de la ribiero de segur. Uno forço agradivo barrulado sus la ribo drecho de la Sorgo s’enano d’uno poulido placeto dóu vilage enjusqu’à la font. Un soulet poun negatiéu forço negòci se soun istala que vende de souveni acò es pas bèu.
Lou sourgènt es au printems vivo, vioulènt es uno vertadièro curiouseta que li gent vènon de luen per la visita. Quauqui fes n’i a plus gaire d’aigo seloun la sesoun.
De noumbrous pouèto soun esta ispira per aquéu lio coume de segur Petrarco, mai tambèn Chateaubriand, Mistral e tant d’autri. Li coumprene, es quaucaren de sousprenènt e toujour pas scientificamen esplica
Madaleno
Oh couquin de sort…… ! La Toscane, vaqui un endre mounte fai bon viéure e Flourènço es uno vilo mounte lou passat viéu emé lou presènt e dins li carriero de longo i a quaucaren à vèire ufanous.
Sièu forço estacado à n'aquélo regioun d’Itàli per de que ma grand devers moun paire i es nascudo e i es restado enjusqu’à l’age de 12 an.
Forço bello campagno ounte se sènt bèn.
E Flourènço, un museon vivènt. Li glèiso, l’Arno emé lou « Ponte Vecchio », li palai, li museon emé d' orbro noumbrouso qu’es pas de dire di plus grands artisto touti bèn entre-tengu.
Es forço agradiéu de barrula dins aquelo cità qu’ pourgis talamen de meraviho.
Vau aró vous counta uno pichoto istori, touti couneissès lou senglié de la plaço Richelme à z’Ais mounte se trobo lou marcat touti li jour.
Eh bèn aquélo obro es uno còpi dou sengliè que se pòu veire à Flourènço dins la « Logia « dóu « Mercato Nuovo » de Pietro Tacca. Qu’es tambèn uno còpi d’un mabre rouman adu à Cosme proumié per lou papo Pie lou IVen. Coume souvènt en Itàli un rite que vous demando de mestre uno peço de sòu e de ié calineja lou mourre per que vosti souvet s’acoumpli…. Mai de segur lou sabès…..
Madaleno
===========================================================================================================================================
Avez-vous des souvenirs se rattachant au Rhône ou à la Durance ?
En quelques mots...
Lou Rose negre
L'a mai de cinquanto an d'acò, restavian à Sant-Estienne .
De cop, anavian veire la famiho dins lou Miejour . Se recampavian toujour lou deminche lou soir . L'avié mens d'autorouto e pas tant d'auto que vuei . Leissavian la Natiounalo 7 à Sant-Valié qu'es aqui que passavian lou Rose per ana aganta lou còu de la Républico .
L'avié gaire de mounde que passavon per aqui . De cop, erian soulet sus lou pont . Ero la nue ; ges de mounde ; ges de lume ; rèn que li fare de l'auto e, s'èro pas niéu, la lusour de la luno e dis estello . . .
Li quatro rodo de l'auto fasien bang-bang sus li plancho de la caussado dóu pont que semblavo que boulegavo . Dins lou negre de la nue, vesian, en dessouto, l'aigo negre dóu Rose e d'eici, d'eila, lou miraiage oundejant de la luno sus l'aigo bouleganto dóu Rose negre .
Noste caganis, qu'èro dins si dous à tres an, murmujavo "lou Rose negre . . . ai pòu . . ."
Quouro erian sus l'autre rivo, erian bravamen soulaja que lou pont avié tengu un cop de mai !
Arò, quouro anan veire noste caganis qu'es dins si cinquanto-cinq an e que resto a Lioun, prenen de longo l'autorouto ; passan tres cop sus lou Rose ; sus tres pont qu'Annibau aurié pouscu i faire passa, senso crento, si trento-sieis elefant per rèng de quatro ; e bessai de cinq o sieis, qu saup ?
Eme la frèmo, aven jamai pòu !
jorgi
Dins lou tems la Durènço fasié pòu. Ero uno ribiero forço marido e qu’èro visto coumo un de tres flèu de la Prouvenço emé lou mistrau e lou Parlamen. Poudié ave de cop d’aigo forço vióulènt lou darrié fugué en 2008, mai davans lou siècle XIXen poudié èstre tambèn à se.
La Durènço pren neissenço au prad Gondran proche de Montgenèvre per ana se jita dins lou Rose en Avignoun. Devalo à travès li Aups. Quouro mountan dins lis Aup d’Auto- Prouvenço o dins lis autis- Aup la seguissèn tout dou long.
Aro es forço gouverna, de canau soun esta fa coume aquéu de Crapouno o aquéu que meno l’aigo à Marsiho….. De barrage coume aquéu de Serro-Pouçouno, de l’Escalo…. Es forço eisa de la travessa forço pont fugueron basti e aquéu qu’ai lou plus travessa es lou pont Mirabeau que fai la froutiero entre li Bouco-dou-Rose, lou Vau-Cluso et tambèn uno pouncho dóu Var. I a aquéu de Pertuis, de Cadenet. Lou pont Mirabeau e aquéu de Pertuis soun èsta refa i a pas gaire mai li pielo anciano dóu pont Mirabeau soun escricho au mounumen istori.
Vaqui, aro la Durenço es uno bello ribiero pulèu tranquillo proche de nautre a pas beaucoup d’aigo mai es agradado.
Madaleno
===========================================================================================================================================
Li Sant de glaço
A l’Age Mejan i'avié pas d’ « i phone », pas de televisioun, pas d’estacioun meteouroulougico per douna lou tems qu' anavo faire…… !
Li pacan d’aquest tems avien un autre biais.
La luno, lou vent e subretout l’ouservacioun. Es de paire en fiéu que se passavon lis infourmacioun. Meme dins li cansoun se trobavon li remarco : dis qu’en luno pleno fa toujour tems dre e quand l’auro meno fa toujour bèn fre ».
E vaqui que nosti reire avien remarca qu’en jusqu’à la mitan dóu mes de mai, poudié i ave de gelado nuechenco, es uno pountannado moune lou refrejamen dins la nue es sufisent per douna dins la plano de gelado.
An douna i tres sant di 11, 12 e 13 de mai lou noum de Sant de Glaço. Lou proumié es Sant Mamert qu’èro archevesque dóu siècle V en , lou 12 : Sant Brancai lou patroun dis enfant e fin finalo lou 13 Sant Servais éu, tambèn archevesque, mai dou siècle IV en.
Mai urousamen lou 14 de mai, i a lou bon Sant Bounifáci que rintro en roumpènt la glaço.
Madaleno
Aquesto annado, oubliden pas li Sant de Glaço e Santo de Glaço :
- lou vounge de MAI : Sant MAMERT (archevesque)
- lou douge de MAI : Sant PANCRACI ( jouine martir e nebout de Sant Dénis)
- lou trege de MAI : Sant SERVAIS ( evesque de Tongres , martir souto lou regne de l'emperaire Neroun.
Mai en dès e nòu cènt sieissanto (1960) aquesti Sant soun remplaça sus lou calendié pèr :
Santo ESTELO, Sant ACHILLE e Santo ROLANDO.
Nostis ancian disien que, dóu temps d’aquesti nue, la luno es roussenco e pòu crema vosti plantamen.
A la fin d’aquelo pountannado, lou quatorge de MAI « lou boun Sant BONIFACE rintre en roumpant la Glaço «
Aco’s di, la vièio dicho ( lou vièi réprouvèrbi)
semblo counfierma qu’au mes de MAI, li risque de gelado, podon perdura enjusquo lou vint e cinq de MAI, journado de Sant URBAN .
Andreio
Li jour de glaço"En abriéu, te descuerbes pas d'un fiéuEn mai fai ço que t'agrado"Mai ,mai.... Mèfi!!D'ùni jour de mai soun redoutable, y a li famous sant de glaço Eh vo!Li aubre fruchau, la vigno, bourounon, boutounon e preparon la frucho procho.L'air se rescaufo, et dins li jour de vounge au trege de mai,"Li sant , Mamert, Pancrasso, Servais soun tres sant de glaço, mai sant Urban li crampo per la man". Uno périodo antirevoulunado asseguro la revengudodi gelado dóu pichot matin.Aquesto annado, li païsan voun agué de mau, d'obro et la culido sara pas bono que n'aven agué , dejà aquéli darrié jour, uno périodo importanto de gelado destrùssi pèr la vigno et li fruchau, après un mes de mars superbamen caud, et la naturo avié
============================================================================================================================================
Counfinamen, descounfinamen, recounfinamen, sai plus que n’en pensa. Despièi un pau mai d’uno annado que lou courouna virus a traversa lou mounde dóu levant au pounent, du nord au miejour, nosto vido es esta forço bouroulado. Plus ges de rescontre, plus ges de partage emé lis ami la famiho, plus de restaurat, de café pres à la terrasso d’uno begudo plus ges d’espetacle, nimai de « cinéma ».
Soulamen la naturo emé lou caminàgi dins la campagno o dins li bos. Acò es forço agradiéu subretout dins aquello sesoun ounte i a de flour d’en pertout sus li aubre , sus lis aubrihoun , de blanco, de jauno, de roso. Li margarideto tapon lou sóu e dins li jardin li proumieri flour aparèisson. Coume l’an passa podon prouficha de l’ esplousioun dóu printèms.
Mai mount’es la vido soucialo, pèr ieu es lou plus desagradiéu, lou plus destourbant. Despièi de mes plus de festo emé si ami, sa famiho e acò coumenço à tiro-long. Quouro acò sara fini…… ?
Dins nosto presoun daurado countunian a pantaia à de journado meiouro.
Madaleno
Racontez un "poisson d'avril" dont vous avez été victime ou que vous avez fait à quelqu'un.
Peissoun d’Abriéu
Ai toujour forço ama faire de galejado.
Dins la carriero Matheron d’Ais, i avié uno boutigo de « farces et attrapes » e amave i ana bada.
Pendent l’annado souventi fes croumpave quaucarèn e subretout d'aragno que fan pòu à forço gènt. De segur poudiéu pas manca lou 1er d’abriéu.
Dins lou tems, dins li farmacio i avié un grand libre que ié dison un « ordonnancier » qu’èro vidima pèr la poliço, sus aquéu devian escrire li remède dangerous deliéura soulamen emé uno ourdounanço (aró se fa sus l’ourdinatour).
Sus aquéu libre ouficiau devié pas i avé de bifaduro o de taco, devié èstre irreprouchable. Ero toujour durbi à la pajo en cours.
Dounc un 1er d’abriéu aviéu fa emé un tros de papié e d’encro, de porc d’encro mai vertadié que naturo e siéu éstado metre aquelo fausso taco sus lou grand libre, pièi siéu anado un pau plus liuen.
Lou persounau arribè e tout d’un cop ause un grand crid e de voues afoulesido. Pipado pèr aquéu boucan, arribére pèr veire, mai que se passo aqui…… . Tóuti soun destimbourla proche dou libre. Avanère inquieto devers lou libre e veguère la taco que prenguère emé le det e diguère : peissoun d’abriéu. Ero emé forço soulas que tóuti avian bèn ris.
Madaleno
===========================================================================================================================================
En quelques phrases parlez-nous du dimanche des rameaux de votre enfance.
Li ramèu dóu Dimenche di Rampau
Me souvène d'à passo tèms quouro, lou Dimenche di Rampau, d'uni pichoun anavon à la messo en tenènt à la man, coume un cierge, ço que li disien un ramèu . Un ramèu avié coumo de branco qu'au bout pendoulavon de lipetarié .
Just avans la messo, li fidèu, agroupa davans la gleiso, escoutavon religiousamen l'Evangèli de la Passioun . Dóu tèms, l'avié de pichoun, d'aquéli qu'avien un ramèu, que coumençavon, senso perdre de tèms, à se coungousta en tastant li sucrarié que se balançavon souto soun nas .
Jòrge
Li Rampau de ma jouinesso
Quouro ère pichoto restave dins lou centre d’Ais. Proche de moun oustau i avé uno pastissarié.( Per li Sestian la pastissarié de la carriero de Montigny me remèmbre plus dóu noum (mieux : que me remèmbre plus soun noum). I avié toujour forço bono causo que falié passa lèu lèu per pas èstre aganta…… . Alor pensès …..quouro i avié de festo èro encaro mai dificilo…… .
Pèr li Rampau d’aquesti tems… avien pas soulamen de branco d’óulivié o de bouis o autre, qu'èron per li adulte, mai tamben de rampau un pau especiau….. . Eron de bagueto de bos reliado entre eli ounte pendoulavon de sucrèu, de bono, de frut counfi e forço privadié agradèu. De segur acò se croumpavo dins li pastissarié e dounc dins li veirino i avé de que bada.
Lis enfant souventi fes avien aqueli rampau per ana à la messo lou dimenche per li faire benesi, de segur aquest cop li sucrèu fasien pas mau….. !
Madaleno
=======================================================================================================================================
Faites-nous un billet d'humeur et envoyez-le-moi pour le publier dans le blog
Devèn escriéure sus l’imour, mai de queto imour, la marrido o la bono…. ! De segur dins lou teste que legissèn aro, Mistral e sis ami soun de meichanto imour d’éstre trahi per soun oste mai ame mies vous parla de bono imour.
Lou dimecre vau au mas cerca un banastoun de liéume, e, per i'ana, i'a tres camin. Lou camin per la routo principalo e tambèn dous autri draio que passon à travès champ. Per i ana prene lou plus loung que passo tras li terro que aro mountron de relarg de blad verdet e dins lou founs lou Mount Venturi que aièr, bono di lou mistrau se destacavo dins un magnifi cèu blu ….Acò m’agrado forço e me met plen de galouieto.
Madaleno
============================================================================================================================================
Dites-nous aussi en quelques phrases (En provençal, bien sur) si vous avez respecté les traditions du Carême. Aïoli, oreillettes et autres.
Es uno tradicioun enco lis « Amis de Sainte Victoire » de manja l’Aioli peramount au Priéurat , lou Dimecre de Cendre.
Mai aquest an, emé lou marrit virus, sian pas ana. ( acampado annula)!
La caremo, vaqui quaucaren qu’es uno bono causo, que de segur déurié èstre seguido per tóuti. Es la fin de l’iver, la debuto dóu printems, es bon dins aquéu moument de neteja soun cors dedins e deforo….
Faire atencioun à soun manja e soun béure es un bon biais de lou faire.
Quouro ère pichoto, just davans Caremo ,i'avié lou carnava, tèms de festo que fenissié lou dimar-gras alor aquest jour manjavian de bugno e l’endeman proumié jour de Caremo èro l’aïòli pièi pèr quarante jour falié oublida li lipaterié enjusqu’à Pasco.
Au mitan d’aquéu tèms, la mi-caremo jour que manjavian de chichi-fregi. Dins aquelo pountanado i avié lou dimenche di Rampau ounte se fasié de cese…. E fin finalo arribavo Pasco.
Tout aco soun de tradicioun Prouvençalo que m’esfource de perpetua.
Desegur uno qu’oublide pas es bèn lou dimars-gras per de que moun ome amo qu’es pas de dire lou sucra e li privadié…… .
Madaleno
=================================================================================================================================
N'hésitez pas à nous envoyer votre texte, quand vous l'aurez écrit, nous le publierons sur le blog.
Vaqui moun teste sus la mountagno : pas sus la mountagneto di pacan de la plano, coume lou Mount-Venturi de Cézanne e lou Mount-d'Or de Giono.
Iéu, parle de la Mountagno, la vertadièro, aquèlo dóu Mount-Blanc de Frison-Roche, de l'Annapurna de Maurice Herzog e de Gastoun Rebuffat
L'Aguïo dóu Miejour
(3842 m)
Erian à Chamouni . Uno nue, me revihère sus lou cop de tres ouro e me prenguè envejo de faire l'ascensioun de l'Aguïo dóu Miejour .
Agantère ma lampi de man e ma boussolo, de cop que lou cèu siegue niéu e que posque plus veire l'estello poulari ; en mountagno, sias jamai trop prudènt !
M'enreguère sus lou draiòu de l'Aguïo e zou ! fai tira ! Ere forço countènt e ère luen de pensa que poudriéu me capita en dangié de peri .
Lou draiòu vinguè piéi un draiòu cousta . Iéu, que siéu pas esper en mountagno, faguère mèfi . Mai pas proun : d'un cop, lou camin s'aprefoundiguè e fuguère bèn fourça de lou segui à l'après dins la crebasso, que n'en èro uno . Arriba au founs, m'aviéu pas fa mau . Mai li vesiéu ren ! Aviéu perdu la lampi que s'èro amoussado ; per l'aganta mandave li man de pertout, qu'ère dins lou negre . Coumencère de me faire un brave marrit sang . Subran se faguè lume e entendère uno voues piéi que disié : "mai que fas àqui, sus la descendo de lié ?" Fuguère countènt coume se pòu pas dire, de recounèisse la voues de la frèmo !
Moun ascensioun de l'Aguïo dóu Miejour èro un pantai ; mai ma cabussado dins la crebasso èro que, de bon, aviéu toumba dóu lié .
Fin finalo, li siéu mounta, à l'Aguïo dóu Miejour !
Emé lou teleferi . Coume li mai de cinq millioun e miège de gens qu'an coumpli aquèlo prouèsso .
Jòrgi
Ma proumiero mountado dóu mount Ventùri !
Per uno bello journado de mars, mountavian lou camin plan,plan, regardavian tout dóu long se n'i avié pas d'aspergo sóuvajo.
Avian toumba li vesto de la calour!! Avian pourta de béure et de prouvesioun de bouco per manja eilamoundau.
Mai, à la darriero virado, un pitchoun vènt nous faguè revesti li vesto, un vènt bèn frescoulet...pièi de mai en mai fort!!!
En arribant à la capello, fasié meme bèn fres; manjèrian lèu lèu, lou mistau bouffant mai de mai.
Pièi après lou cafè, décidérian d'ana à la crous. Bèn encoucouna, durbiguerian la pichouno porto per y ana!
Oh! moun Diéu! Creseguère que faudrié me poussa per sourti d'aquéu endré et que poudriéu pas téni drecho tant l'auro bouffavo furiousamen.
Arriba à la crous emé milo peno, justo lou tems de faire uno foto mancado, repartiguèrian lèu lèu per redescèndre dins lou camin en bas pèr èstre abriga.
N'aviéu pas pris lou tèms de regarda lou paysage ni mai lis Aup au liuen. Acò fuguè per uno autro fès.
Evelyne
La mountado au Mount Ventùri
Souventi fes, ai fa la mountado dóu Mount Ventùri, mai uno es empegado dins ma testo.
Ero lou darnié dimenche d’abriéu, de segur, lou jour dóu roumavagi qu’avian decida de faire l’escourregudo.
Ma maire, moun paire, moun ome, moun fiéu e mi coulègo di travai parterian de San- Antounin. Ero dins la debuto dis annado 1980 lis aubre avien pas encaro brula e l’endré èro agradiéu .
Caminavian plan-planet, la mountado èro loungo e lou terren pas facile, mentre que moun fiéu trepavo dis un is autre coume un chamous . Quouro arriberian au "Pas dóu Pastre", qu’es un draiòu pas facile, mi gènt ressentènt lou lassige, escalèron pas emé nautre e seguiguèron un autre camin.
Arriban, fin finalo, peramount au priéurat mounte mi parent nous esperavon.
Après la messo e li manifestacioun foucourico fuguè lou moument dóu rejauchoun, avian pourta lou manja e lou béure sus l’esquino. Avèn leissa l’esplanado en direicioun dóu trau dóu Garagai dins un endré ounte la visto èro forço bello, sus de roucas nous istalavian pèr tira la biasso dóu sa.
Chascun avié prepara quaucaren e avian tout pausa sus lou sòu quouro veguerian arriba un ome e sa fremo que voulien mounta à la crous pèr dessus nautre mai n’i avié pas de camin marca. E vaqui pas que passon au mitan de nous autre e veguerian lou pèd passa à un péu dóu pastis empasta (pâté en croûte) . Aquéu auvàri nous a fa forço rire après lou moumen de countrarieta…. E en avèn parla forço long-tems..
Madeleine
Dites-nous aussi en trois ou quatre phrases le village ou lieu de vie
vous ayant laissé les meilleurs souvenirs
Flour de l’iver
Dimenche matin uno peloto blanco tapo lou sòu, li aubre , li teulisso, tout deven blanc, meravihous, immacula. Plus de brut, la nèu toumbo à s’Ais.
En Prouvenço sian pas equipa per la nèu…. .
Urousamen lèu la nèu found.De pichoti tousco d’erbo apparèisson d’eici d’eila, au mitan de l’uno vei uno taco viouleto.
Regarde de mai proche e vo, es bèn uno pichoto flour qu’es forço couragiouso, a pas pòu dou fre. Es touto pichoto mai que perfum …. .
Coume si petale soun bello éme soun mitan jaune. Coume dis Ive Human : soun-ti pas bello aquéli viouleto dins l’erbeto ( clerclado de nèu) que ié ser d’escrin ?
Madeleine
========================================================================================================================================================
Dins lou belen, li pichoti figuro d'argelo boulegon pas, soun aplantado "tancado coume de santoun", li bras leva, la testo courbado o li ginoun clina sus lou sòu. Soun cala coume d'estatuo.
Moun favori santoun
Regardo ma crecho per sabé lou quaù. Es pas eisa de chausi.
Per eisemple : amo ben loup astre émé si moutoun, nous douno boun froumagi e bouni cousteletto e mai, un joc : sauto moutoun e pièi au moument de dormi es ben de coumta si fede.
Mai vese lou mounié : aqueù es tamben un boun ome : nous fa de farine em’aquello fasien lou pan !
Lou boumian, eù nous fa pantaia touti sorte de vouyagi.
Lou remoulaire sarai ben coutento se n’avié encaroun que passo de tèms en tèms per mi couteù que coupon tout ço que veison ; e, coume veison ren coupon ren !
Aro lou boun san jousè me fa pensa à touti li paire proutectour de famiho.
Mai me dires e Mario ? Aquello es la mai poulido e braveto ; a fa tout ço que Dieù a demanda senso rechigna.
Mai aqueù que amo subre tout es lou pitchoun qu’es na. Es nourmaù senso eù aurai gié de crecho !!
Christiane
Après lou quatre de Decembre mounte aven planta lou blad ( noun lou blad de luno) mai lou blad vertadie per espéra uno bono annado,.
Jour à cha jour aven fa lou belen, la crecho e li santoun an trouba sa place, mai quauquis un cercon encaro.
Es uno grando famiho noste crecho :
I a li reire, lou vigneroun,lou boulagie, lou pastre, lou cassaire e piei la broudarello de boutis e lou Jacquet, touti soun aqui per ana rendre oumage a l’enfant Jesus,.
Mai oublide lou mai impourtant, aqueu que m’agrado forco, lou Ravi 😀,
Plen de bonur e d’esbalausido e de Joio!
Siguen touti di Ravi, garden noste amo d’enfantoun ( « creserello « dit Mistral), d’avans aqueli crecho!
E la vesprado de Nouve, touti urous e urouso, anen aculi l’enfant Jesus!
Andreio
Lou mai bèu di Santi Belli
Pèr chausi quau es lou santoun qu'amo lou mai, lou Ravi e l'Ase soun en councurrènço mai aguènt escouta li maje-mege de Marsiho e de Paris, touto la sanflourado sabentouso de la medecino, me dise que dèu pas manca d'afeciouna lou Ravi e que tout ben vist es l'Ase que m'agrado lou mai, éu qu'es tout-bèu-just menistre di pastre. Éu me ramento qu'un menistre se deu d'estre bon servidou, umble emai ounèste ; se deu de ben travaia pèr nàutri e de toujour dire lou verai, ren que de verai. En de mai l'Ase, coume lou Ravi, es pas esclavo de l'internet ; e pèr fini l'Ase a de beu iue e de bellis auriho.
Gilbert.
Vese dins li santoun li persounage de la Pastoralo Maurel .
Lou Ravi es gaire degourdi, mai a lou cor pur, fa jamai lou mau, que saup pas ço qu'es . Lou Sant-Esperit de segu va l'esclara ;
Lou Boumian semblo lou plus grand pecadou de la chourmo : n'en sian segu ? Ven demanda perdoun en oufrènt soun coutèu e soun cor.
jorgi.
Ah ! couquin de sort ! Vaqui que me mandas de chausi lou santoun que m’agrado lou mai …. , aqueu que m’esmòu.
Pode pas tria li ame touti, an touti quaucaren ….. . De segur la santo famiho : Mario qu’enmantelo soun enfant, e Sant Jousé qu’enmantelo sa femo et lou pichot. Lou biòu e l’ase que recaufon Jesus . Lou Ravi que s’emeraviho de l’estamen. Touti li persounage dóu village : lou mounié, la peissounieró éme lou pèis qu’a pesca soun ome lou matin meme, lou fada, li dansaire acoumpagna dou tambourinaire. Mai tambèn lou remoulaire, la mameto e lou papè, lou pourtaire d’aigo…… .
Pamens aquèu que m’agrade e que m’esmole lou mai es lou bergiè.
Lou pastre es uno persouno que vivo soulé éme soun avé , parlo soulamen à soun chin mai es un ome qu’escampo d’amour. Es pas èu que Dieu a chausi per anoucia la bono nouvello : la neissènço de l’enfant Jesus. E sa prestanço éme soun grand mantèu soun grand capèu que l’aparo dou soulèu e tambèn de la pluieo, a toujour un long bastoun sus aquèu s’apiejo. Dins moun belèm en ai de mouloun….. , ai meme uno pastresso…… .
Touti li santoun soun touti davans l’estable, e es touto la Prouvenço qu’es aqui dins sa simpleta. Es Nouvè
Madaleno
=================================================================
==================================================================
===========================================================================================================================================
Quet galejaire, aquéu Jorgi !
Es verai qu'aquest' annado, fau tout faire d'un autre biais e tout revèire, mume li tradicioun qu'eisiston despièi DOUS MILO VINT AN...
Protocole Crèches 2020
Article 1
Touti li santoun, fran l'Enfantoun e li besti, déuran agué un masco sus la bouco e lou nas . Aquèu masco sara remplaça touti li tres jour ..
Article 2
Lou noumbre de santoun sara lou men que se pòu . Li pescaire, cassaire, jougaire de bocho o de carto, lou consè e tamben lou cura an ren à faire dins uno crècho . Fau ben se metre dins la testo que mai i aura men de mounde, men i aura mai de risco de countaminacioun .
Article 3
La distanci entre dous santoun prochi l'un de l'autre sara egalo o supériouro à la mita de la soumo de la taio di dous santoun .
Aquèu articlo regardo pas San Jousè, la Santo Vierge Mario e l'Enfantoun que soun dins la memo boutiholo .
AArticle 4
Li santoun déuran estre dins li mai de dès-e-vuech an, fran l'Enfantoun que, senso èu, sarié pas uno crècho .
Lou pichoun de l'avugle es councerna : se l'avugle pòu pas agué soun drole emé éu, li dounaran un chin que se dira qu'es un chin d'avugle .
Li santoun déuran estre tamben dins li men de seissanto-cinq an . Aquèlo dispousicioun regardo d'en particulié l'Angi, li pastre e li santoun que li disoun li viei .
L'agi di farandoulaire sara countourroula, que devon estre ni jouine ni viei .
Article 5
Li Rei, que vènon d'un païs qu'es pas dins l'espàci Schengen, déuran agué la provo d'un test negatiéu au Covid 19 ; déuran piéi estre mes dins uno quarentèno de quinge jour .
Article 6
Li camèu di Rei soun pas amés ; per lis autre besti, mai n'en a men, mai vau mies . Evidentamen, l'ase e lou biòu soun aceta, estènt que soun dous persounagi essentiau .
Touti li besti déuran agué un certificat médicàu remes per un vétérinàri assermenta .
Article 7
Li santoun déuran se lava li man à cha matin emé uno gélarèio idro-alcoulico .
Vàudrié mies que sieguèsse Pilato que li fague veire coumo fau faire .
L'aspiratour sara passa un cop per semano sus la mousso .
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Protocole crèches 2020
Estrànsi
Ma vido d'enfant se debanè en Mazargo, un vilajoun de la campagno marsiheso. Mazargo ero Mazargo. Mazargo ero pas Marsiho que l'octroi counteroulavo l'intrado dins la vilo fin qu'à 1943.
Aqui se parlavo francès mai pas lou francès dou mestre d'escolo ; se parlavo la lengo dou vilage, uno mescladuro franco-prouvençalo. S'utilisavo d'outis coumo l'eissade e lou picoussin … dins lou jardin i avié di faisse, i avié de bortoulaigue ... i avié le pouciou … Touti lis enfant couniessié l'estrassaire emai lou Parrain Rascous e sabié canta « lou pichoun viendra gibous ! ».
Aqui, ges de « Garlaban de vacanço » mai touto l'annado li belli coulino de Marsiho-Veire emé les Plaines de Coulon proche la cimo, li miradou sus la mar e lis isclo, li pescadou e sis ase, e de miliasso de draiòu.
Ma vido d'enfant se debané dins uno famiho à l'anciano modo, dins uno meno de pichoun mas mounte l'oustau de mi gent vesinavo lou de mi grand e lou de mis ouncle e tanto. La droulataio mancavo pas d'espàci per jouga e descurbi lou mounde, aganter des cardalines, des cul-rousset et des pèce-pignes, cerca les cri-cri, jouga emé de couloubro… Crèisse au mitan d'aquelo marmousiho èro uno vertadiero chanço mai lis enfant soun pas di santoun ; podon faire touto meno de couquinarié e tamben estre marrit. Ansin quàuqui sèr erian pas ben poulit quouro rintravian à l'oustau emé li péu fangous vo lou nas grafigna, vo li braieto estrassado.
E alor i avié la letanìo : « Marri pichoun, destrussi, vous me ferez mourir d'estransi »
Qu'es aco l'estrànsi me disié ? Me lo demandavo ... mai l'ai jamai demanda au mestre d'escolo !E pièi siéu « mounta » à la vilo béure lou sabé que nous pourgissié la Quatrenco Republico, mameto de la nacioun.
E pièi la Cinquenco Republico marcialo, la Republico dei trento glouriousi e de la moundialisacioun, la Cinquenco Republico m'a moustra d'autri ceu mounte lou travai me durbissié li bras …
Ero ben liuen la founfòni de l'estrànsi, la founfòni de nosti maire, à nàutri li galapian que cabriolavian dins la campagno mazargueso.
Ansin anavo la vido …
E alor ? E alor ?
Lou COVID es arriba emé si maus e d'atentat
La radio, la televisioun, l'internet, li doutour, li menistre me parlavon que d'atentat, de COVID e de counfinamen, me sarravon la testo e tamben la gargamelo, m'aceleravon lou cor, me nèblavon la visto … Que d'uno moulounado d'estress coumo n'ia que dison ! Uno moulounado que poudrié estrassa la testo la mai gaiardo !
Se dis de mai qu'aquelo musico, qu'aquelo sansogno, ne mena quauquis-un à se destruire.
Alor m'es revengudo en memòri l'estrànsi ; m'es revengudo en memòri la lengo de nosti maire, lou parla dou vilage.
Gilbert
--------------------------------------------------------------------------------------------
Castagne
/image%2F0197402%2F20201115%2Fob_df3283_lou-pissadou.jpg)
Ah, couquin de Jorge !
Mis ami,